رژیم بدون گلوتن فواید و مضرات

رژیم بدون گلوتن ( گلوتن فری)، به معنای پرهیز از مصرف هر گونه مواد غذایی بدون گلوتن است. که عمدتا در غله هایی چون گندم، جو، چاودار و در برخی دیگر از غلات یافت می­شوند. افرادی که به بیماری سلیاک دچارند و حساسیت به گلوتن موجود در غذاها و غله­ها دارند از این رژیم غذایی استفاده می­کنند. هر چند که برخی افراد نیز هستند که بدون اینکه به بیماری سلیاک مبتلا باشند از این رژیم غذایی استفاده می­کنند.

در برخی از جوامع، رژیم بدون گلوتن را به عنوان رژیم لاغری می­شناسند که این فکر به این دلیل است که پزشکان در ابتدا به افرادی که بیمار بودند رژیم کتوژنیک که همان رژیم بدون گلوتن است تجویز می­کردند که در زمان حذف گلوتن از غذا، این بیماران لاغر نیز می­شدند. و بعدها اینگونه شد که رژیم بدون گلوتن را نوعی رژیم لاغری نیز می­شناختند . در ادامه این مقاله بیشتر راجع بعه فواید و مضرات رژیم بدون گلوتن با شما صحبت خواهیم کرد.

برای دریافت رژیم غذایی مناسب با افراد دچار سلیاک با یک متخصص تغذیه مشاوره داشته باشید. خانم بیتا زاهدی بهترین کارشناس تغذیه از فرانسه می تواند به شکل انلاین مشاوره غذایی دریافت نمایید:

 

فواید رژیم بدون گلوتن

• مدیریت بیماری سلیاک:

افرادی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند، مصرف گلوتن به سیستم ایمنی آنها آسیب می‌زند و باعث التهاب و آسیب به روده‌ها می‌شود. به همین خطر با رژیم بدون گلوتن به علائم بیماری در این افراد کاهش می­یابد و کیفیت زندگی این بیماران بهتر می­شود.

• حساسیت به گلوتن:

همیشه افراد نباید بیماری سلیاک داشته باشند تا از رژیم بدون گلوتن استفاده کنند بلکه برخی افراد به گلوتن داخل غذاها و غلات حساسیت دارند و بیمار نیستند. در این افراد مصرف گلوتن باعث دل درد، دردو نفخ معده، اسهال یا خستگی می­شود. که با حذف گلوتن از غذای این افراد، این علائم کاهش می­یابد.

• پتانسیل کاهش التهاب:

افرادی که به بیماری آرتریت خودایمنی دچارند می­توانند با استفاده از رژیم بدون گلوتن ، التهابات داخل بدنشان را کاهش دهند.

• احساس بهتر و افزایش انرژی:

بعضی افراد گزارش می‌دهند که با حذف گلوتن از زندگی روزمره ی خود به صورت مداوم  انرژی بیشتری دارند و احساس عمومی بهتری پیدا می‌کنند، هرچند این تاثیر برای همه افراد یکسان نیست.

مضرات و چالش‌های رژیم بدون گلوتن

• کمبود مواد مغذی:

بسیاری از محصولات بدون گلوتن ،ممکن است از نظر مواد مغذی مانند: فیبر، ویتامین‌هایی چون ویتامین Bو Dو مواد معدنی ,مثل آهن و کلسیم فقیر باشند.پس افرادی که از رژیم بدون گلوتن استفاده میکنند باید از ویتامین های دیگر و منابع ویتامینی دیگر در رژیم روزانه ی خود نیز استفاده کنند.

• غذای فرآوری‌شده و کالری بالا:

دربسیاری از محصولات بدون گلوتن  جهت خوشمزه تر شدن از مواد افزودنی چون شکر، چربی های ناسالم و کالری های اضافه استفاده می­کنند که به نوعی این محصولات را فرآوری نموده­اند و باعث چاقی و افزایش وزن و یا مشکلات سلامتی می­شود.

• هزینه بیشتر:

محصولات بدون گلوتن اغلب از محصولات معمولی گران‌تر هستند. این مسئله می‌تواند برای افرادی که به دنبال رژیم بدون گلوتن هستند، بار مالی ایجاد کند.

• عدم تضمین کاهش وزن:

این رژیم به خودی خود نمی‌تواند باعث لاغری شود، مگر اینکه فرد مراقب میزان کالری مصرفی خود باشد.

• خطرات اجتماعی و روانی:

حفظ رژیم بدون گلوتن در موقعیت‌های اجتماعی، مهمانی­ها یا در هنگام خوردن خارج از خانه می‌تواند برای افراد چالش‌برانگیز باشد. همچنین، برخی افراد ممکن است احساس انزوا یا محدودیت‌های روانی در رابطه با رژیم غذایی خود داشته باشند.

 

خوراکی‌هایی که در رژیم بدون گلوتن باید از آنها اجتناب کرد

پرهیز دائم از مصرف گلوتن در زندگی بسیار دشوار است زیرا در اکثر غذاهای سفره خانواده گلوتن یافت می­شود. اما آشنایی با این مواد غذایی برای اشخاصی که رژیم بدون گلوتن را دارند لازم و ضروری است. در این مقاله به مواد غذایی حاوی گلوتن که فرد باید از خوردن آنها دوری کند اشاره می­کنیم.

• هر مواد غذایی که از گندم تولید شود مانند:سبوس گندم، آرد گندم، گندم آلمانی (اسپلت)، گندم الجزایری (دوروم)، گندم خراسان (کاموت) و سمولینا
• جو
• چاودار
• چاودم (تریتیکاله)
• مالت
• مخمر آب‌جو

و اما غذاها و خوراکی های حاوی گلوتن:

همه نان ها ی گندمی

همه پاستاهای گندمی

غلات مگر آنکه روی برچسب محصول گزینه ی بدون گلوتن ذکر شده باشد.

محصولاتی چون کیک ، کوکی ، مافین ، پیتزا ، برد کرامب(خرده نان) و شیرینی

انواع آب نبات ، کراکر، غذاهای بسته‌بندی، آجیل بوداده، چیپس و پاپ‌کورن و چوب‌شور؛

سس‌ها: سس هویسین،  سس سویا، سس تری‌یاکی، تَرچاشنی (مارینید) و چاشنی سالاد؛

نوشیدنی‌ها: نوشیدنی‌های الکلی؛

سایر خوراکی‌ها :گوشتابه (سوپ آبکی)، کوسکوس (بلغور عربی) مگر اینکه برچسب بدون گلوتن خورده باشند.

غذاهایی که در رژیم بدون گلوتن میشود خورد

گوشت و ماهی – تخم مرغ – لبنیات – میوه ها و سبزیجات – تخم ها و دانه ها- روغن ها- گیاهان و ادویه جات- نوشیدنی ها- غلات بدون گلوتن- نشاسته ها و آردهای بدون گلوتن- نان بدون گلوتن

نتیجه‌گیری:

رژیم بدون گلوتن برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن می‌تواند مفید باشد، اما برای کسانی که این مشکلات را ندارند، این رژیم همیشه به بهبود سلامت منجر نمی‌شود و ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. مانند هر رژیم غذایی، پیروی از آن باید بر اساس مشاوره پزشکی و توجه به تغذیه متعادل باشد.

سوالات متداول:

آیا مصرف شیر یا لبنیات در رژیم بدون گلوتن مشکلی ندارد؟

معمولاً شیر و محصولات لبنی به طور طبیعی فاقد گلوتن هستند. با این حال، برخی از محصولات لبنی فرآوری‌شده ممکن است حاوی مواد افزودنی حاوی گلوتن باشند.

چطور می‌توانم رژیم بدون گلوتن را در خانه اجرا کنم؟

برای شروع رژیم بدون گلوتن، بهتر است از غذاهای طبیعی مانند میوه‌ها، سبزیجات، گوشت بدون فرآوری، برنج و سیب‌زمینی استفاده کنید. همچنین می‌توانید آردهای بدون گلوتن را جایگزین آرد گندم در پخت‌وپز کنید و همیشه برچسب مواد غذایی را برای شناسایی گلوتن بررسی کنید.

آیا خوردن گلوتن برای همه افراد مضر است؟

خیر، برای بیشتر افراد گلوتن هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند و مصرف آن کاملاً بی‌خطر است. تنها افرادی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند یا حساسیت به گلوتن دارند باید از مصرف آن خودداری کنند.